روز مادر روزی است که به یادبود و افتخار مادران در کشورهای مختلف گرامی داشته می‌شود.
روز مادر در ملل گوناگون
بعد از اینکه تعطیلات در ایالات متحده از سوی سایر فرهنگ‌ها و ملت‌ها پذیرفته شد، تاریخ این روز نیز عوض شد تا با روزی که از قدیم مربوط به مادران بود یا سایر جشن‌های ملی، یکی شود؛ مانند یکشنبهٔ مادر در انگلستان یا در یونان، جشن ظهور مسیح برای مسیحیان اورتودوکس (۲ فوریه). در بعضی کشورها این روز به روزی که برای بیشتر مذهب‌ها مهم بود تغییر یافت، مانند روز مریم مقدس در کشورهای کاتولیک؛ یا روز تولد دختر پیامبر اسلام، در ایران. برخی کشورها، آن را به روزهای تاریخی خود تغییر دادند، مانند بولیوی که روز جنگ ویژه‌ای که زن‌ها نیز در آن شرکت داشتند را انتخاب کرد.
در برخی از کشورهای غربی (از جمله انگلستان) دومین یکشنبه ماه مه هر سال روز مادر نام می‌گیرد. این فکر توسط خانمی بنام جولیا واردهو به آمریکا برده شد و اولین روز ماه ژوئن به این عنوان تعیین گردید. در سال ۱۹۲۴ کنگره آمریکا دومین روز ماه مه را به این عنوان تعیین نمود. در ژاپن، زادروز همسر وقت امپراتور به این عنوان گرامی شمرده می‌شود. در ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷ روز ۲۵ آذر به نام روز مادر نام‌گذاری شده بود.
تاریخچه
از سال ۱۳۳۹، ۲۵ آذر سالروز تأسیس کانون حمایت از مادران و نوزادان به عنوان روز مادر گرامی داشته می‌شد.[این انجمن در سال ۱۳۱۹ به فرمان رضا شاه ایجاد شده بود. پس از انقلاب ۱۳۵۷ تاریخ این روز تغییر کرد.
اما بر بنیان کتاب‌های «آثارالباقیه» و «التّفهیم» ابوریحان بیرونی، «زین‌الأخبار» گردیزی، «شرف‌نامه» نظامی گنجوی و «شاهنامه» فردوسی در فرهنگ ایران روز زن و روز مادر همزمان با جشن اسفندگان در پنجم اسفندماه بوده‌است. «اسفند» یا «اسپند» در فارسی، «سپندارمت» یا «سپندارمد» در پهلوی و «سپَنتَ آرمَیتی» در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای نو نام یکی از امشاسپندبانوان است که در جهان مینُوی نماد دوستداری و بردباری و فروتنی اهورامزدا و در این جهان نگهبان زمین و باروری و سرسبزی آن است. در گاه‌شماری ایرانی، دوازدهمین ماه از سال و پنجمین روز از هر ماه «اسفند» نام دارد، از این‌روی در روز اسفند از ماه اسفند یا پنجم اسفندماه، در آستانه بهار طبیعت و نوشدن زمین جشن اسفندگان برپا می‌شود.
